Rozmowa z Iwoną Skórkowską pracownikiem OPS w Międzyzdrojach, specjalistą pracy socjalnej, przewodniczącą Zespołu Interdyscyplinarnego Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Międzyzdrojach.

- Pani Iwono, w październikowym wydaniu Informatora Samorządowego zamieściliśmy rozmowę z Panią dotyczącą przemocy w rodzinie. Temat zainteresował Czytelników naszego Informatora, dlatego chcemy, aby o działaniach dotyczących przeciwdziałaniu przemocy powiedzieć więcej. W naszej poprzedniej rozmowie mówiła Pani o Niebieskiej Karcie. Czym jest Niebieska Karta?

- Niebieska Karta to procedura, którą podejmuje się w przypadku podejrzenia, że w rodzinie występuje przemoc. Procedura jest ogółem czynności i działań, które mają na celu ustanie przemocy w rodzinie. Co ważne, rozpoczęcie procedury Niebieskiej Karty nie wymaga zgody osoby dotkniętej przemocą w rodzinie.

- Na czym polega procedura Niebieskiej Karty?

- W przypadku uzasadnionego podejrzenia zaistnienia przemocy w rodzinie przedstawiciele pomocy społecznej, policji, Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, oświaty, ochrony zdrowia mają ustawowy obowiązek wszcząć procedurę „Niebieskiej Karty”, poprzez wypełnienie formularza „Niebieskiej Karty A” .

Następnie formularz ten jest przekazywany do przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Przewodniczący w ciągu 3 dni powołuje grupę roboczą, która ma za zadanie podjęcie szeregu różnych działań w kierunku zaprzestania zachowań przemocowych w rodzinie.

W skład grupy roboczej obowiązkowo wchodzą przedstawiciele OPS-u, policji, oświaty, ochrony zdrowia, GKRPA. W naszej Gminie w skład grupy wchodzi także terapeuta.

Grupa robocza diagnozuje problem przemocy w rodzinie, opracowuje indywidualne plany pomocy, organizuje spotkania z osobami dotkniętymi przemocą w rodzinie i osobami stosującymi przemoc w rodzinie; wskazuje możliwe formy pomocy i wsparcia, przekazuje informacje o konsekwencjach prawnych stosowania przemocy, motywuje osoby stosujące przemoc do udziału w programach korekcyjno-edukacyjnych, a osoby nadużywające alkohol lub inne substancje psychoaktywne, do podjęcia terapii.

W niektórych przypadkach kieruje wnioski o wgląd w sytuację rodziny do Sądu Rejonowego - Wydział Rodzinny i Nieletnich, do Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych o podjęcie działań w kierunku leczenia odwykowego oraz do prokuratury o wszczęcie postępowania, w związku z podejrzeniem stosowania przemocy w rodzinie.

Praca grupy roboczej oparta jest na ścisłej współpracy jej członków. Najważniejszym jej celem jest przekonanie członków rodziny dotkniętej przemocą, że warto jest podejmować działania w kierunku rozwiązania problemu przemocy. Grupa robocza wskazuje, jak można tego dokonać. Nie wyobrażam sobie dobrej pracy grupy roboczej, która nie byłaby oparta na współpracy z członkami rodziny, w której występuje przemoc.

Tak jak już wspominałam w poprzednim wywiadzie, osoby doznające przemocy są zapraszane na spotkania grupy roboczej, a stosujące przemoc -wzywane. W momencie kiedy w rodzinie zostaną zrealizowane indywidualne plany pomocy oraz przemoc ustanie, procedurę „Niebieskiej Karty” można zamknąć. O zamknięciu procedury muszą zdecydować wszyscy członkowie grupy roboczej, nie może to być decyzja jednoosobowa. Jeżeli grupa robocza decyduje się na zamknięcie procedury – przewodniczący zespołu ją zamyka.

Zdarza się także, że procedura „Niebieskiej Karty” jest wszczynana w sposób nieuzasadniony np. gdy w rodzinie występuje poważny konflikt małżeński, a nie problem przemocy. W takich przypadkach grupa robocza rozstrzyga o braku zasadności podejmowania działań.

Dlatego ponownie apeluję, aby nie bać się zgłaszania, jeśli wydaje nam się, że w rodzinie występuje problem przemocy. Po to w grupie roboczej powoływani są specjaliści, aby ocenić czy procedura „Niebieskiej Karty” jest zasadna. Jeśli nie będzie, grupa taką procedurę zamknie bez żadnych konsekwencji dla rodziny. Każde działanie grupy roboczej jest dokumentowane.

- Kto zakłada Niebieską Kartę?

- W naszej gminie „Niebieską Kartę” może założyć przedstawiciel OPS-u, policji, GKRPA, szkół, przedszkola, ośrodka zdrowia, Poradni Terapii Uzależnień. A z prośbą o założenie „Niebieskiej Karty” może zgłosić się każdy, kto doświadcza przemocy, jest świadkiem przemocy lub podejrzewa występowanie przemocy w rodzinie. Wystarczy zgłosić się do wybranej przez siebie ww. instytucji i poprosić o interwencję w tej sprawie. Dziś do wywiadu pozwoliłam sobie dołączyć ulotki, w której każdy znajdzie podstawowe informacje, jak i gdzie reagować, do kogo w naszej Gminie należy się zgłosić.

- A co nowego dzieje się w naszej Gminie, jeśli chodzi o system przeciwdziałania przemocy w rodzinie w środowisku lokalnym?

 - W naszej Gminie w dniu 21.04.2016 r. Rada Miejska w Międzyzdrojach przyjęła do realizacji Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2016-2022. Zgodnie z ustawą z dnia 29 lipca 2005r o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie gmina ma obowiązek opracowania i realizacji takiego programu, prowadzenia poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w szczególności poprzez działania edukacyjne, służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą, zapewnienia osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia, tworzenia zespołów interdyscyplinarnych.

- Jakie są główne cele nowego programu?

– Główne cele to: zmniejszenie skali zjawiska przemocy w rodzinie na terenie Gminy Międzyzdroje, zwiększenie skuteczności pomocy i ochrony ofiar przemocy w rodzinie, zwiększenie skuteczności działań interwencyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie.

- Przeciwdziałanie przemocy to nie tylko programy i procedury. Powiedzmy na koniec naszej rozmowy o tym, co każdy z nas może zrobić w przypadku bycia świadkiem przemocy?

- Nie bójmy się reagować. Wzywajmy policję, dzwońmy do osób, które zajmują się problemem przemocy w rodzinie, aby porozmawiać na ten temat. Każde zgłoszenie, nawet anonimowe jest przyjmowane i sprawdzane. Pamiętajmy, być może nasza interwencja uratuje komuś zdrowie, życie, a może sprawi, że dzięki procedurze „Niebieskiej Karty” w rodzinie zaczną się pozytywne zmiany, bo przecież na tym nam zależy by chronić, umacniać, spajać i naprawiać to, co niedoskonałe.

Chciałabym by społeczeństwo dało się przekonać, że zgłoszenie przemocy w rodzinie jest wyciągnięciem pomocnej dłoni w kierunku rodziny, a nie złośliwym i wścibskim działaniem, które ma ją upokorzyć i napiętnować. Nie bójmy się sprzeciwiać zjawisku przemocy w rodzinie. Nie akceptujmy tego, co niszczy i krzywdzi.

Jeśli będzie nam przyświecała zasada, że występujemy nie przeciwko rodzinie, lecz przemocy w niej, prościej nam będzie wziąć telefon i interweniować. Jestem przekonana, że brak akceptacji społecznej zjawiska przemocy, sprawi, że w przyszłości jego skala będzie zdecydowanie mniejsza.

Rozmawiała Joanna Ścigała