„Historia II wojny światowej nadal potrzebuje narratorów"

Dziś, 8 maja przypada Narodowy Dzień Zwycięstwa, z kolei 9 maja obchodzimy Dzień Europy – Święto Unii Europejskiej. Dzień Zwycięstwa to święto, obchodzone w wielu Europejskich krajach. Utworzone zostało na pamiątkę zakończenia II wojny światowej. Dawniej znane jako Narodowe Święto Zwycięstwa i Wolności ustanowione w Polsce dekretem z 8 maja 1945 r. zatwierdzonym przez Krajową Radę Narodową było obchodzone 9 maja. Akt podpisał feldmarszałek Wilhelm Keitel wobec przedstawicieli Związku Radzieckiego, USA, Wielkiej Brytanii oraz Francji. W Europie zakończyła się II wojna światowa. Tego samego dnia w Polsce kierowana przez Bolesława Bieruta Krajowa Rada Narodowa zadekretowała, że 9 maja będzie obchodzony jako „Narodowe Święto Zwycięstwa i Wolności”. Różnica jednego dnia wynikała z różnicy czasu – gdy w kwaterze marszałka ZSRR Gieorgija Żukowa w Berlinie Niemcy składali akt kapitulacji, w Moskwie było już po północy. Stąd w Związku Radzieckim, a jego śladem w zdominowanej przez Sowietów Europie Wschodniej, koniec wojny przez długie lata obchodzono właśnie 9 maja. Obecnie, zgodnie z ustawą z 2015 r. Dzień Zwycięstwa obchodzimy każdego roku 8 maja. Warto pamiętać, że 9 maja jest to dzień, w którym co roku wszystkie kraje Unii Europejskiej, w tym Polska, świętują kolejną rocznicę przedstawienia Planu Schumana, który stał się zalążkiem integracji europejskiej.

8 maja, warto w tym dniu wspominać rodaków walczących na wszystkich frontach II wojny światowej – w kraju i zagranicą, na Wschodzie i na Zachodzie, z okupantem niemieckim lub radzieckim, z bronią w ręku, w konspiracji, lub o własne przetrwanie. Należy pamiętać o bolesnych politycznych konsekwencjach wojny dla Polski, ale także o traumie tysięcy, którzy ją przeżyli. Traumie, która wciąż towarzyszy ostatnim świadkom tego straszliwego konfliktu.

Międzyzdroje pamiętają i pielęgnują tę pamięć

Zakończenie II wojny światowej dla Międzyzdrojów to początek historii miasta i ludzi. Nowi mieszkańcy zaczynali nowe życie, pełne niepewności o przyszłość, wśród obcych ludzi, domów i rzeczy. I tak zaczęła się historia tworzenia tej „międzyzdrojskiej małej ojczyzny” na Pomorzu Zachodnim.   

 

To tu, w Międzyzdrojach każdego roku, w październiku odbywały się zjazdy Żołnierzy Kresowych AK. 7 października 2016 r. to był ich 35-jubileuszowy, pożegnalny zjazd i tak jak wspomina p. Danuta Szyksznian-Osowska, łączniczka wileńska ps. „Sarenka”-„ Odchodzimy przecież. Przyjeżdżało nas tutaj po 600 do tysiąca osób. A dziś jest nas garstka. To była piękna armia, przepiękne dziewczyny i dorodni chłopcy. A dzisiaj? Ale odchodząc, jesteśmy radośni. Jeśli się przejdzie piekło przez ziemię, człowiek wie, co to jest szczęście, prawda?”.
Na ten pożegnalny Zjazd Kresowych Żołnierzy Armii Krajowej został postawiony na przykościelnym placu pomnik. Złożony z trzech krzyży, które symbolizują walki AK w rejonie Wileńszczyzny, Wołynia i Lwowa. „Kresowym Żołnierzom Armii Krajowej, którzy, rozrzuceni po świecie, w Międzyzdrojach znaleźli swoją Małą Ojczyznę. Wśród grona przyjaciół, w okruchach wspomnień, pozostali wierni młodzieńczym ideałom obrońców Ziem Kresowych i kresowym korzeniom” – brzmi napis na pomnikowej tablicy.

W 2020 r. z inicjatywy znanego sportowca Bogusława Mamińskiego, Międzyzdroje włączyły się też w organizację obchodów 76. rocznicy zdobycia Monte Cassino przez żołnierzy II Korpusu, dowodzonego przez generała Władysława Andersa. Jednego z największych triumfów Wojska Polskiego na Zachodzie w trakcie II wojny światowej. W  hołdzie bohaterom powstał projekt stworzenia we Włoszech, w mieście Cassino wyjątkowego memoriału, poświęconego polskim żołnierzom. Międzyzdroje, które jest partnerskim miastem Monte Cassino, dofinansowały wykonanie pomnika z brązu gen. Władysława Andersa, w 50 rocznice jego śmierci.

- Generał Anders jest jakby symbolem Monte Cassino, ale tak naprawdę musimy pamiętać o ponad tysiącu żołnierzy, którzy oddali swoje życie, czyli najbardziej cenny dar za wolną Europę - mówił Mateusz Bobek, burmistrz Międzyzdrojów.

- Mój ojciec służył u gen. Andersa i był właśnie w II Korpusie, który zdobywał Monte Cassino. Był amunicyjnym, gdzie donosił amunicje -wspomina Jan Węglorz, przewodniczący Rady Miejskiej.

Jednakże z powodu pandemii ten projekt czeka na zrealizowanie. W foyer Międzynarodowego Domu Kultury czeka na podróż do Włoch odlana z brązu rzeźba generała. Władysława Andersa.

Natomiast już jutro, 9 maja 2021 r. do Międzyzdrojów przyjadą z całej Polski weterani i kombatanci II Wojny Światowej – żołnierze AK, WiN, NSZ, powstańcy warszawscy i wileńscy, żołnierze walczący na wszystkich frontach o wolną Polskę. Ci, którzy nie odeszli jeszcze „na wieczną wartę”, w ramach akcji        „V Wakacje dla Bohatera”. Organizatorem wydarzenia jest Stowarzyszenie „Paczka dla Bohatera” ze Szczecina, przy wsparciu Burmistrza Międzyzdrojów Mateusza Bobka i Hotelu AMW Rewita. Pamiętajmy o naszych bohaterach, którzy są wśród nas, żyją czasami skromnie, w ciszy i niejednokrotnie czekają na pomoc.

„Walczyli dla nas. Zawalczmy dla nich” – to główne motto tegorocznego zjazdu.

Jadwiga Bober

Referat Promocji, Kultury i Turystyki

UM Międzyzdroje