22 maja 2024 roku w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Międzyzdrojach odbyło się spotkanie autorskie i promocja książki pt. „Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Szczecin. Ludzie i Działalność (1981) 1989-2023” autorstwa Jolanty Szyłkowskiej i Bartosza Sitarza.
Jolanta Szyłkowska jest Prezesem Zarządu Okręgu Szczecin Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, zaś Bartosz Sitarz starszym archiwistą Archiwum Państwowego w Szczecinie.
Na początku wieczoru głos zabrał Dyrektor Archiwum Państwowego w Szczecinie dr hab. prof. US Krzysztof Kowalczyk. Przypomniał o odbywających się kilka lat temu Zjazdach Kresowych Żołnierzy Armii Krajowej w Międzyzdrojach, przypomniał postać Danuty Szyksznian-Ossowskiej, działaczki organizacji kombatanckich, liderki i zasłużonej w działalności Armii Krajowej. Otrzymała ona również tytuł „Honorowego Obywatela Międzyzdrojów”. Pan Kowalczyk zwrócił uwagę na to, iż już niewielu kombatantów pozostało i jak ważny jest przekaz historyczny dla następnych pokoleń.
Pani Jolanta Szyłkowska, współautorka monografii, określiła jej powstanie mianem testamentu. Wyraziła wdzięczność Archiwum Państwowemu za pomoc w powstaniu tej publikacji. Ukazana w niej działalność wielu kół w regionie jest szeroko rozumianą biografią. Szczególne podziękowania skierowała do Pana Henryka Nogali, ówczesnego sekretarza miasta Międzyzdroje, który brał aktywny udział w corocznych spotkaniach AK w naszym mieście. Dlatego też miejsce spotkania promocyjnego jest nieprzypadkowe w związku z przychylnością międzyzdrojskich władz, tutejszych harcerzy i komendanta X Szczepu „Gniazdo” ZHP w Międzyzdrojach Tomasza Rychłowskiego oraz mieszkańców. Pan Bartosz Sitarz podkreślił aktywną działalność Koła Stowarzyszenia Armii Krajowej w Świnoujściu i wagę organizowanych zjazdów AK w Międzyzdrojach. Dostrzeżono również wkład kościoła parafialnego w Międzyzdrojach oraz miejscowej biblioteki miejskiej. Współtwórcy publikacji zwrócili uwagę na tzw. sztafetę pokoleń, czyli dużą rolę młodych ludzi, którzy pielęgnują spuściznę pamięci. Ostatnie zjazdy miały taką formułę.
Monografia przygotowywana była przez rok. Przybliżono w niej funkcjonowanie na przestrzeni trzech dekad Okręgu Szczecin ŚZŻAK. Dokonano wnikliwej selekcji materiałów i opisano zdjęcia. Materiał był bardzo bogaty a prywatne udostępnione zbiory nieocenione. W publikacji zamieszczonych zostało kilkaset fotografii oraz zestawienie setek osób, które działały w strukturach Armii Krajowej. Pochodzili oni z różnych środowisk społecznych i różnych regionów kraju. Jednak łączyła ich wierność i walka o wolną Polskę a także dążenie do eliminacji represyjnych władz komunistycznych.
Autorzy publikacji wyrazili nadzieję na zorganizowanie w przyszłym roku uroczystej sesji, która mogłaby odbyć się w Międzyzdrojach w setne urodziny śp. Pamięci Danuty Szyksznian-Ossowskiej. Wydarzenie to mogłoby stać się swoistą sztafetą pokoleń.
Wieczór uświetnił występ artystyczny duetu wokalno-instrumentalnego: Nadia Sikora-Duras (śpiew) oraz Julia Kaczorek (skrzypce). W ich wykonaniu mogliśmy usłyszeć utwory, m.in. „Szara piechota” czy „Modlitwa obozowa”. Po promocji można było nabyć bezpłatne egzemplarze książki wraz z dedykacją autorów.
Spotkanie zostało zorganizowane przez Archiwum Państwowe w Szczecinie, Gminę Międzyzdroje oraz Miejską Bibliotekę Publiczną w Międzyzdrojach.
Starszy bibliotekarz
mgr Szymon Głod
